Poladın dərəcəsi (grade) nədir?
Polad, dünyada istifadə coğrafiyasına görə ən çox yayılmış materiallardan biridir. Polad əsasən dəmir (Fe) və karbondan (C) təşkil olunsa da, müasir dövrdə istehsal edilən polad məhsulları bu qədər sadə kimyəvi quruluşa malik deyildir. Poladın güc imkanlarına və xüsusiyyətlərinə karbon və dəmirin konsentrasiyası ilə yanaşı digər elementlərin daxil olması təsir göstərir ki, bu da poladdan sonsuz sayda ssenarilərdə istifadə etməyə imkan verir.
Əksər insanlar poladın sadəcə dəmir və karbonun birləşməsindən ibarət olduğuna düçünür. Lakin əslində 3500-dən çox müxtəlif polad çeşidi var. Poladın dərəcəsini (və ya grade), tərkibindəki karbonun miqdarını, onun daxil olduğu digər ərinti elementləri, eləcə də necə emal edildiyini təhlil edərək təyin edə bilərsiniz.
Poladı əsasən dörd qrup olaraq təsnifatlaşdıra bilərik:
1. Karbon poladlar
2. Ərintili poladlar
3. Paslanmayan poladlar
4. Alət poladları
1. Karbon poladlar
Karbon və dəmirdən başqa, karbon poladlarında yalnız az miqdarda digər komponentlər var. Karbon poladları, istehsalı nisbətən ucuz başa gəldiyi üçün və istifadə miqyası geniş olduğu üçün ümumi polad istehsalının 90%-ni təşkil etməklə, sadaladığımız dörd polad çeşidindən ən çox yayılmışdır. Karbon poladı poladdakı karbon miqdarına görə üç alt qrupa təsnif edilir:
a) Aşağı karbonlu (yumşaq poladlar) (0,3%-ə qədər karbon)
b) Orta karbonlu (0,3-0,6% karbon)
c) Yüksək karbonlu (0,6%-dən çox karbon)
2. Ərintili poladlar
Ərintili poladlar, nikel, mis, xrom və ya alüminium kimi əlavə elementlərlə birləşdirərək istehsal edilir. Bu elementlərin birləşməsi poladın gücünü, çevikliyini, korroziyaya davamlılığını və emal qabiliyyətini artırır.
3. Paslanmayan poladlar
Paslanmayan polad markaları 10-20% xrom, həmçinin nikel, silisium, manqan və karbon birləşmələrindən istehsal edilir. Əlverişsiz hava şəraitində oksidləşməyə qarşı qabiliyyətinin artması səbəbindən bu polad olduqca yüksək korroziya müqavimətinə malikdir. Paslanmayan polad markaları qida sənayesi, elektrik cihazları, maşınqayırma sənayesində geniş istifadə olunur.
4. Alət poladları
Adından da göründüyü kimi, kəsmə və qazma avadanlıqlarının istehsalında üstünlük təşkil edir. Tərkibində dəmir və karbondan əlavə volfram, molibden, kobalt və vanadiumun olması istilik müqavimətini və ümumi dayanıqlığı yaxşılaşdırmağa kömək edir. Hətta ən ağır işlərdə istifadə zamanı da öz formalarını saxladıqları üçün, əksər əl alətlərinin istehsalında üstünlük verilən materialdır.
Polad haqqında faydalı məlumatları əldə etmək üçün saytımıza abonə olun. Həmçinin onlarla müxtəlif dərəcələrə (grade) malik mal çeşidimizlə hər zaman sizin tələblərinizi qarşılamağa hazırıq. Sorğularınızı bizə yaza və ya əlaqə saxlayaraq məlumat ala bilərsiniz.